การออกแบบ
ธุรกิจที่สำเร็จต้องเริ่มต้นด้วย Business Model Canvas
Business Model (Ideas) Canvas คือพื้นฐานที่คุณตอบ ไอเดียทางธุรกิจ 9 ข้อ ถ้าตอบไม่ได้ จะปิดโอกาสทางการเติบโต
- Customer Segment ลูกค้าคุณคือใคร เพศ อายุ เราต้องรู้ว่าสินค้าของเราจะขายให้ใคร ระบุไว้ชัดๆไปเลย จะได้กำหนดทิศทางการโปรโมตสินค้าได้ถูกต้อง เราต้องตระหนักไว้เสมอว่า คุณค่าที่เรามีพร้อมที่จะส่งมอบ เราจะส่งมอบให้ใคร เราต้องระบุให้ชัดเจนว่าลูกค้าของเราเป็นใคร เพศอะไร อายุเท่าไหร่ อาชีพอะไร อาศัยอยู่ที่ไหน การใช้ชีวิตเป็นอย่างไร ฯลฯ นอกจากนั้นยังต้องตัดสินใจว่า เราจะส่งมอบคุณค่าให้ลูกค้าเพียงกลุ่มเดียว หรือหลายกลุ่ม
- Channel : คุณไปถึงลูกค้าคุณแบบไหน (ช่องทางการส่งมอบสินค้าและบริการ) กึ่งกลางระหว่าง ข้อ 1. กับข้อ 2. คือช่องทางการโปรโมทและหาลูกค้าใหม่ อันได้แก่ การใช้สื่อออนไลน์ หรือการบอกผ่านคนรู้จักที่แนะนำต่อๆ กัน
- Customer Relationship : ความสัมพันธ์คุณกับลูกค้าเป็นอย่างไร
- Revenue Stream :
- Value Preposition : อะไรคือคุณค่าที่เราจะมอบให้กับโลก ราต้องรู้ว่าจุดแข็งของสินค้า/บริการของเราอะไร ส่วนนี้เป็นส่วนที่สำคัญมากที่เราจะต้องคิดให้ได้เป็นอันดับแรก เพราะคุณค่าต่างๆที่เราคิดได้สามารถนำมาสร้างเป็นจุดแข็งให้กับธุรกิจ รวมถึงสร้างความแตกต่างให้ธุรกิจของเราได้เช่นกัน
- Cost Structure : ค่าใช้จ่ายของธุรกิจ จะมีทั้งค่าใช้จ่ายคงที่ที่เราต้องจ่ายเป็นประจำทุกปีหรือทุกเดือน และค่าใช้จ่ายผันแปรที่ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆที่เปลี่ยนไป การที่เรารู้ว่าธุรกิจของเราเสียเงินไปกับค่าใช้จ่ายส่วนไหนบ้าง จะทำให้เราวางแผนปรับปรุง+พัฒนาธุรกิจของเราได้
- Key Resources : คุณต้องมี Key Asset ทรัพยากร หรือเรียกง่ายๆก็คือ สิ่งที่เรามีอยู่และสามารถนำมาสร้างคุณค่าให้กับธุรกิจได้ แบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ ทรัพยากรที่เป็นรูปธรรม เช่น เครื่องจักร อุปกรณ์ คนงาน ฯลฯ และทรัพยากรที่เป็นนามธรรม เช่น “Brand Value หรือ คุณค่าของตราสินค้า” ซึ่งเป็นสิ่งที่จำต้องไม่ได้ แต่มีมูลค่ามหาศาล เป็นต้น ทั้งนี้ การที่เราระบุว่าเรามีทรัพยากรอะไรบ้าง จะทำให้เราเห็นขีดความสามารถที่เราจะนำมาพัฒนาส่วนต่างๆให้กับธุรกิจได้นั่นเอง
- Key Activity list สิ่งที่เราต้องทำ นอกจากจะทำให้เรามีระเบียบในการดำเนินธุรกิจมากขึ้นแล้ว ยังทำให้เราเห็นภาพชัดขึ้น ว่าต้องทำอะไรบ้างเพื่อทำให้ Model ธุรกิจนี้เป็นจริง? ตัวอย่างง่ายๆเช่น กระบวนการผลิต นั่นเอง ซึ่งค่อนข้างจะเป็นส่วนสำคัญ และมีให้เห็นได้ในทุกๆ Model ธุรกิจ
- Key Partner : คุณต้องการผู้ร่วม ผู้สนใจแบบไหน คู่ค้า หรือเพื่อนทางการค้านั่นเอง มีไว้คอยช่วยเหลือ ปรึกษากัน ไปจนถึงเป็นผู้คอยป้อนสินค้าให้เราในราคาแบบมิตรภาพ ที่ถูกกว่าการไปซื้อกับคนอื่น อย่างที่ทุกคนทราบ การทำธุรกิจไม่สามารถดำเนินการโดยไม่มีพันธมิตรได้ อย่างน้อยเราจำเป็นต้องคำนึงถึงผู้ที่จัดหาทรัพยากรให้เรา ผู้ที่เป็นช่องทางการจัดจำหน่ายให้เรา ซึ่งจะเป็นรูปแบบการพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน
คุณ Alex ผู้ออกแบบ Canvas ให้แง่คิดว่า ก่อนเกิด Digital Distrubtion Product สำคัญที่สุด แต่ยุคนี้มันยากที่จะแข่งกันเรื่องราคา ยากที่จะแข่งกันเรื่อง Product มันมาถึงจุดที่ทุกผู้ขายเท่ากัน
Business เหมือนโยเกริตในตู้แช่เย็น LIfe Product มัน Shot ลง
คำถามที่ต้องตอบ :
มันยากแค่ไหนที่ลูกค้าของคุณจะเปลี่ยนใจไปจากคุณ มันจะง่ายอย่างไรที่ลูกค้าจากคู่แข่งจะมาหาคุณ
เช่น Ipod ที่ขโมยลูกค้ามาจาก ค่ายเพลง แต่เวลาลูกค้าจะย้ายไป Product อื่น
Recurring Revenue
Business Model บางอย่างที่คิดออกมาเพื่อให้คุณใช้เค้าไปตลอด เช่น Nescafe ที่ขายเครื่อง แต่ต้องใช้ ก้อนกสแฟ ของเขาไปตลอด
ไม่มี Model ที่ Perfect ต้อง Re-invent ตัวเองตลอดเวลา
ดร.พิสิฐ ตั้งพรประเสริฐ